στάζω

ΝΜΑ

1. χύνω κατά σταγόνες, αφήνω υγρό να πέσει σταγόνα σταγόνα (α. «τού έσταξα κολλύριο στα μάτια» β. «ἱδρῶτα σώματος στάζων ἄπο», Ευρ.

γ. «στάζουσι κόραι δακρύοισιν ἐμαί», Ευρ.

δ. «Πατρόκλω... νέκταρ στάξε κατὰ ῥινῶν», Ομ. Ιλ.)

2. αφήνω να χύνονται σταγόνες (α. «η βρύση στάζει» β. «τῶν νεωρίων ἐπεσκευάσθαι τὰ στάζοντα», Αιν.)

3. (αμτβ.) διαρρέω, ρέω, χύνομαι στάλα στάλα (α. «στάζει το νερό» β. «ὕδωρ ὀλίγον φαινόμενον ἐκ πέτρης στάζει ἐς ἄγκος», Ηρόδ.

γ. «στάζει... φοίνιον τόδ'... αἷμα», Σοφ.)

4. (για οικήματα) έχω χαλασμένη στέγη, είμαι σαθρός

νεοελλ.

φρ. α) «στάζει το χείλι μου φαρμάκι» — έχω υποστεί πολλά βάσανα

β) «στάζει η μύτη μου φαρμάκι» — ή «στάζω φαρμάκι» — είμαι δύστροπος και κακοπροαίρετος

γ) «σιγά μη στάξει η ουρά τού γαϊδάρου» ή «...μη στάξει η ουρίτσα τού ποντικού» — λέγεται για εκείνους που προσέχουν ασήμαντες λεπτομέρειες ενώ συνήθως αγνοούν τα σοβαρά

δ) «τὸν έχω μη στάξει και μη βρέξει» — τὸν προσέχω πάρα πολύ, τόν περιποιούμαι ιδιαίτερα

αρχ.

(για πολύ ώριμους καρπούς) πέφτω κάτω στο έδαφος.

[ΕΤΥΜΟΛ. 'Αγνωστης ετυμολ. Το ρ. στάζω (< *στάγ-jω) και το προσηγορικό σταγ-ών παρουσιάζουν παράλληλα σχηματισμό με τα τρύζω-τρυγ-ών. Η σύνδεση τών τ. με τα λατ. stāgnum «τέλμα, έλος» και αρχ. βρεττ. staer «ποτάμι» δεν είναι ικανοποιητική από σημασιολογική άποψη].